Thành thật mà nói, tôi sẽ nói dối nếu chưa từng mơ ước sở hữu một chiếc RTX 4090 (hoặc RTX 4080 Super) trong dàn PC chơi game của mình. Thậm chí, tôi từng tin chắc rằng mình sẽ nâng cấp từ chiếc RTX 3080 lên RTX 5080 trong năm nay, nhưng giấc mơ đó giờ đây đã tạm gác lại. Các GPU phân khúc cao cấp và flagship luôn là những linh kiện được săn đón nhiều nhất bởi game thủ PC, và thu hút sự chú ý cực lớn mỗi khi ra mắt. Đây cũng là lý do khiến giới “phe vé” kiếm lời trong mọi đợt ra mắt GPU mới – nhưng dù sao, họ vẫn cứ “phe”.
Khi các tựa game ngày càng đẩy mạnh giới hạn về đồ họa thực tế, GPU cao cấp dần trở thành một sự cần thiết hơn là một sự xa xỉ, ít nhất là đối với những game thủ không muốn chấp nhận các cài đặt đồ họa bị giảm chất lượng. Tuy nhiên, năm nay, chúng ta đã chứng kiến một số thay đổi đáng kể trên thị trường GPU, đe dọa làm cho các card đồ họa cao cấp trở nên kém liên quan đối với đại đa số game thủ. Ngay cả những người có yêu cầu cao về trải nghiệm chơi game cũng không còn cần phải chi quá nhiều tiền cho những chiếc GPU hàng đầu nữa. Vậy, liệu GPU cao cấp có còn cần thiết cho trải nghiệm chơi game đỉnh cao? Chúng ta hãy cùng khám phá.
5. Game thủ 1080p vẫn không cần đến GPU cao cấp
Lựa chọn phong phú cho game thủ tiết kiệm
Trong 5 đến 7 năm qua, các tựa game đã bắt đầu đòi hỏi nhiều hơn từ những dàn PC chơi game. Các trò chơi như Cyberpunk 2077, Microsoft Flight Simulator, Metro Exodus Enhanced Edition, Elden Ring, Alan Wake 2, và Indiana Jones and the Great Circle đều ứng dụng các kỹ thuật đồ họa tiên tiến như dò tia (path tracing) yêu cầu GPU mạnh hơn trước đây. Tuy nhiên, chơi game ở độ phân giải Full HD (1080p) vẫn ít gây áp lực lên GPU hơn đáng kể so với 1440p và 4K. Công nghệ Ray Tracing, công nghệ nâng cấp hình ảnh (upscaling) và tạo khung hình (frame generation) cùng nhau gây ra một gánh nặng đáng kể cho bất kỳ GPU nào, nhưng việc chơi game Full HD khá dễ dàng với các card đồ họa tầm trung.
Theo khảo sát phần cứng Steam (Steam Hardware Survey), RTX 3060 vẫn là GPU phổ biến nhất, ngay cả khi hai thế hệ GPU mới hơn đã ra mắt. Mặc dù bạn không dễ dàng tìm thấy nó trên thị trường hiện nay, nhưng các lựa chọn phải chăng khác như RTX 4060, RX 7600 và Arc B570 mới đều có thể mua được với mức giá khoảng 300 USD. Dung lượng VRAM 8GB trên hầu hết các mẫu ở phân khúc giá này vẫn đủ cho 1080p, và GPU Battlemage mới của Intel thậm chí còn có khả năng xử lý các game đòi hỏi ray-traced. Thực tế, Arc B570 còn xử lý tốt việc chơi game 1440p với hơn 60 FPS một cách dễ dàng (ngoại trừ các tựa game RT cực kỳ nặng).
Với việc chơi game 1080p 100+ FPS trở nên dễ dàng với nhiều GPU giá cả phải chăng trên thị trường (bất chấp cuộc khủng hoảng giá GPU đang diễn ra), các GPU cao cấp vẫn không cần thiết đối với game thủ bình dân. Điều này có thể không phải là một thực tế hoàn toàn mới mẻ, nhưng xét đến việc các tựa game hiện đại đã có một bước nhảy vọt về chất lượng hình ảnh và yêu cầu GPU, việc các GPU tầm thấp hơn vẫn bắt kịp một cách đáng kinh ngạc là điều rất đáng chú ý.
Card đồ họa Intel Arc B570 Challenger ASRock chuyên game 1080p và 1440p giá rẻ
4. 1440p giờ đây cực kỳ phải chăng
Trải nghiệm 1440p Ultra không còn quá đắt
Bạn có thể nghĩ rằng, khác với 1080p, chơi game 1440p sẽ quá sức đối với các GPU giá rẻ. Chà, điều đó có thể đúng cách đây một năm, nhưng với sự xuất hiện của những GPU tầm trung xuất sắc như Arc B580 và thậm chí cả Arc B570, việc chơi game 1440p Ultra Ray Tracing không còn là một điều xa vời đối với các dàn PC chơi game giá phải chăng. Arc B580 có thể đang được bán lẻ với giá khoảng 400 USD (cao hơn 150 USD so với MSRP), nhưng một khi giá ổn định, nó sẽ giúp 1440p trở thành tiêu chuẩn mới thay thế cho 1080p. Hơn nữa, công nghệ ray tracing và nâng cấp hình ảnh XeSS của Intel đã có những cải thiện vượt bậc so với thế hệ trước, vì vậy bạn thực sự không cần phải “chấp nhận” nữa.
Ngay cả khi bạn chưa tin tưởng vào GPU Intel, các GPU tầm trung của Nvidia và AMD cũng ngày càng tốt hơn trong việc xử lý 1440p, nhờ những cải tiến trong DLSS và FSR tương ứng. Bạn có thể giữ lại GPU cũ của mình lâu hơn nhiều, nhờ các tính năng nâng cấp hình ảnh tiên tiến và tạo khung hình (trên một số GPU nhất định). Các GPU cao cấp có thể giúp bạn đạt được mức FPS 100+ ở 1440p dễ dàng hơn, nhưng mức 60+ FPS với ray tracing không còn là đặc quyền của riêng các card đồ họa cao cấp nữa.
Card đồ họa Intel Arc B580 cho hiệu năng chơi game 1440p vượt trội trong phân khúc
3. 4K đã nằm trong tầm tay của nhiều game thủ hơn
4K 60 FPS native không còn là đặc quyền của GPU siêu đắt đỏ
Chơi game 4K native (nguyên bản) từng là “chén thánh” khó nắm bắt đối với game thủ PC, mà cho đến nay, chỉ thực sự khả thi trên các GPU có giá từ 800 USD trở lên. Tất nhiên, bạn có thể đạt được 60+ FPS ở 4K trên các GPU rẻ hơn với sự trợ giúp của công nghệ nâng cấp hình ảnh, nhưng 60 FPS ở 4K native, như một tiêu chuẩn, vẫn có giá thành quá đắt đỏ và nằm ngoài tầm với của hầu hết game thủ. Điều này đã thay đổi với sự ra mắt của GPU RX 9070 và RX 9070 XT của AMD trong năm nay, khi các card RDNA 4 cuối cùng đã vượt qua mốc 60 FPS ở 4K với cài đặt Cao mà không cần ray tracing và upscaling, tất cả đều với giá dưới 600 USD — một kỳ tích chưa từng thấy trước đây.
AMD cũng đã có những bước tiến lớn trong các bộ phận ray tracing, upscaling và frame generation, nhưng Nvidia vẫn dẫn đầu cho đến nay. Đối với hàng triệu game thủ không quan tâm đến ray tracing 4K, các GPU AMD mới cũng như RTX 5070 Ti của Nvidia (mặc dù với giá 750 USD) đã đưa việc chơi game 4K đến với một bộ phận game thủ rộng lớn hơn bao giờ hết. Và tôi biết rằng mọi game thủ sẽ sử dụng DLSS và FSR ở 4K (với kết quả tuyệt vời), nhưng điều quan trọng là phải đưa chuẩn 4K native vào cuộc thảo luận, nếu chỉ để theo dõi sự tiến bộ của công nghệ GPU qua các năm.
Trước đây, chỉ những GPU như RTX 4070 Ti và RX 7900 XT (và cao hơn) mới có thể đạt được kỳ tích này, và mỗi GPU đó đều có giá từ 800 USD trở lên. Hy vọng rằng, vài thế hệ GPU tiếp theo sẽ giúp ray tracing 60 FPS khả thi ở 4K native, nhưng hiện tại, chúng ta đã đến một thời điểm mà 4K không còn cảm thấy quá xa vời nữa.
Card đồ họa AMD Radeon RX 9070 XT Steel Legend, lựa chọn hàng đầu cho game thủ 4K giá tốt
2. Nền tảng phần mềm đã phát triển vượt bậc
Card tầm trung cũng được hưởng lợi từ các tính năng cao cấp
Tôi đã đề cập đến DLSS và FSR ở trên, nhưng chúng xứng đáng có một phần riêng. Thế hệ GPU này đã chứng kiến những bước tiến vượt bậc trong cả kỹ thuật nâng cấp hình ảnh và tạo khung hình, kéo dài vòng đời của các GPU giá phải chăng từ cả Nvidia và AMD. Trong khi Nvidia tập trung hoàn toàn vào các khung hình được tạo bởi AI và một mô hình transformer cải tiến đáng kể trong DLSS, AMD lại tập trung nhiều hơn vào cách FSR đã trưởng thành, nhờ học máy và phát triển từ nền tảng cho các GPU RDNA 4. FSR 4 giờ đây nằm đâu đó giữa DLSS 3 và DLSS 4 về chất lượng hình ảnh, đây là một thành tựu lớn đối với Đội Đỏ.
Công nghệ Multi Frame Generation được Nvidia quảng bá rầm rộ có thể chưa có sẵn trên các GPU thế hệ cũ (tính đến hiện tại), nhưng hầu hết mọi thứ khác từ gói DLSS 4 mới nhất đều có sẵn trên các GPU dòng RTX 40, RTX 30 và thậm chí cả RTX 20 series. Tôi không hy vọng RTX 5060 Ti và RTX 5060 sẽ có giá cạnh tranh, nhưng bạn vẫn có thể tận hưởng lợi ích của DLSS 4 trên các GPU RTX thế hệ trước.
AMD cũng đã giới hạn FSR 4 cho các GPU dòng RX 90 của mình cho đến nay, nhưng chúng ta sẽ sớm thấy RX 9060 và RX 9060 XT ra mắt với mức giá thấp hơn, được đồn đại là khoảng từ 400 đến 500 USD. Mặc dù không chính xác là “giá rẻ”, những GPU này có thể là những card đồ họa chơi game 1440p có giá trị tốt nhất mà chúng ta từng thấy trong một thời gian dài. Kết hợp với lợi ích từ bộ công cụ FSR 4 được cải thiện đáng kể của AMD, chúng có thể đồng hành cùng game thủ 1440p trong một thời gian dài sắp tới.
1. Dàn PC chơi game cân bằng quan trọng hơn bao giờ hết
Tối ưu chi phí vào các linh kiện khác
GPU là linh kiện quan trọng nhất của một dàn PC chơi game, nhưng nó không phải là thứ duy nhất. Bạn cũng cần một CPU mạnh mẽ, đặc biệt nếu bạn chơi các tựa game bị giới hạn bởi CPU như game chiến thuật và mô phỏng. Bên cạnh đó, ngay cả các tựa game thế giới mở cũng ngày càng đòi hỏi CPU nhiều hơn mỗi năm, yêu cầu các CPU hiện đại có thể theo kịp GPU của bạn. Các linh kiện khác mà bạn nên tập trung là RAM, SSD và bo mạch chủ. Sau cùng, bạn muốn một dàn PC cân bằng, nơi không có linh kiện nào trở thành nút thắt cổ chai đáng kể cho GPU của bạn.
Bạn không nâng cấp CPU thường xuyên, vì vậy việc cân đối ngân sách cho một con chip có thể sử dụng trong nhiều năm là quan trọng. Bạn cần ít nhất 200 USD cho một con chip như AMD Ryzen 5 7600 vốn rất phù hợp cho game 1440p và thậm chí cả 4K. Một bộ RAM DDR5-6000 32GB tốt sẽ có giá khoảng 100 USD, tương tự như một ổ SSD NVMe Gen4 2TB. Một bo mạch chủ với ba cổng M.2, hỗ trợ Gen5, Wi-Fi tích hợp, VRM tốt, tản nhiệt được cài đặt sẵn và nhiều cổng I/O sẽ có giá khoảng 200 USD. Cộng thêm chi phí cho một nguồn điện chất lượng, tản nhiệt CPU và vỏ case vào tất cả những thứ này sẽ đưa tổng số tiền lên ít nhất 800 USD. Sau đó, bạn cần cộng thêm giá của GPU vào con số này, vì vậy các GPU có giá 300-500 USD bắt đầu trông hấp dẫn hơn nhiều so với các mẫu cao cấp 800-1.200 USD.
Với hiệu năng mà các GPU 500 USD đang cung cấp hiện nay (một khi bạn có thể mua chúng với giá MSRP hoặc gần MSRP), việc chi quá nhiều tiền vào các card đồ họa cao cấp không còn hợp lý nữa. Bạn hoàn toàn có thể xây dựng một dàn PC chơi game 4K với tổng chi phí khoảng 1.200-1.300 USD ngay bây giờ và tận hưởng nó trong 3 đến 4 năm trước khi nghĩ đến việc nâng cấp.
Kết luận: Card Đồ Họa Cao Cấp Đang Dần Trở Nên Kém Quan Trọng?
Thời điểm bạn buộc phải chi hàng nghìn đô la cho một chiếc GPU để có trải nghiệm “chơi game 4K cao cấp” đã qua. Các GPU với mức giá 500–600 USD giờ đây đang mang lại hiệu năng chơi game 4K native ở cài đặt cao. Chắc chắn, việc bật Ray Tracing sẽ làm thay đổi điều này, nhưng bạn vẫn có thể tận hưởng 60+ FPS với công nghệ nâng cấp hình ảnh (upscaling) trong hầu hết các tựa game mới, trừ một vài trường hợp ngoại lệ. Chỉ những người có nhiều tiền để chi tiêu và cần “quyền khoe khoang” mới tiếp tục mua các card đồ họa cao cấp. Những game thủ từng bỏ ra 800 USD cho các GPU chơi game 1440p hoặc 4K cao cấp có lẽ sẽ phải suy nghĩ kỹ hơn nhiều trước khi quyết định chi cùng một số tiền cho chiếc GPU tiếp theo của mình.
