Tình trạng quá nhiệt không chỉ là mối lo ngại dành cho CPU hay card đồ họa; ngay cả ổ cứng SSD tưởng chừng vô hại của bạn cũng có thể gặp phải vấn đề này. Mặc dù việc ổ cứng lưu trữ bị quá nhiệt không phải là vấn đề lớn vài năm trước, nhưng các ổ SSD NVMe Gen4 và Gen5 hiện đại có thể nóng lên đáng kể khi hoạt động dưới tải nặng. Điều này phụ thuộc vào model ổ cứng, điều kiện luồng không khí trong thùng máy PC của bạn, và thậm chí cả khe cắm M.2 mà bạn lựa chọn. Hầu hết các SSD được thiết kế để hoạt động dưới 70℃, nếu vượt quá ngưỡng này, chúng có thể bị giảm hiệu suất (throttle) đáng kể. May mắn thay, có rất nhiều điều bạn có thể làm để giúp ổ cứng của mình tránh khỏi tình trạng quá nhiệt, từ đó kéo dài tuổi thọ sử dụng.
1. Đảm bảo luồng không khí đủ trong thùng máy
Đã đến lúc nâng cấp?
Việc đầu tiên bạn nên làm để giảm nhiệt độ SSD là tìm ra những điểm yếu trong hệ thống luồng không khí của PC. Bạn có đang sử dụng máy tính mà không có đủ số lượng quạt hút và quạt đẩy hợp lý không? Có thể bạn chưa lắp đặt chúng đúng cấu hình hoặc tối ưu hóa các đường cong quạt (fan curves) một cách phù hợp. Vỏ case của bạn cũng có thể không có đủ thể tích bên trong để làm mát các linh kiện như SSD và VRM (mạch ổn áp nguồn trên bo mạch chủ) một cách hiệu quả.
Hãy cân nhắc thêm quạt, lý tưởng là những chiếc quạt lớn hơn, để tăng cường lượng khí mát đi vào bên trong PC. Bạn cũng có thể xem xét việc mua một vỏ case mới để cải thiện luồng không khí, và có thể hỗ trợ lắp quạt lớn hơn. Điều quan trọng nữa là phải để đủ không gian phía sau thùng máy (cách tường) để khí nóng có thể thoát ra ngoài mà không gặp trở ngại.
Vỏ case máy tính Corsair 5000D Airflow với thiết kế lưới thoáng khí tối ưu tản nhiệt SSD
Vỏ case Corsair 5000D Airflow là một lựa chọn ấn tượng với thiết kế đơn giản nhưng sang trọng. Mặt trước của case có các lỗ cắt lớn cho phép quạt hút vào luồng khí mát hiệu quả. Một cửa sổ kính cường lực lớn bên hông sẽ hiển thị tất cả các linh kiện được lắp đặt bên trong, và khả năng hỗ trợ tản nhiệt lên đến 360mm đảm bảo mọi thứ sẽ hoạt động mát mẻ.
2. Loại bỏ vật cản gây cản trở luồng không khí
Tận dụng những gì bạn có
Giả sử bạn đã có đủ số lượng quạt hút và đẩy tốt, đồng thời đã cấu hình các đường cong quạt đúng cách. Trong trường hợp đó, bạn nên xem xét việc loại bỏ các vật cản có thể làm gián đoạn luồng không khí. Ví dụ, một bó dây cáp lỏng lẻo treo lủng lẳng trước quạt hút, hoặc chặn khu vực bên dưới card đồ họa, có thể cản trở việc hút khí. Hãy đi dây gọn gàng sao cho chúng không tạo ra các điểm nóng.
Vệ sinh PC thường xuyên để tránh tích tụ bụi cũng là một cách đơn giản nhưng hiệu quả để loại bỏ một trong những nguyên nhân lớn nhất gây quá nhiệt. Điều này không chỉ có lợi cho SSD mà còn cho toàn bộ hệ thống PC của bạn. Thông thường, bạn không cần thêm phần cứng để giữ cho các linh kiện PC không bị quá nhiệt. Việc tối ưu hóa những gì bạn đã có có thể giải quyết hầu hết các vấn đề.
3. Cập nhật firmware SSD thường xuyên
Phiên bản cũ có thể gây sự cố
Mặc dù firmware SSD lỗi thời không phải lúc nào cũng dẫn đến quá nhiệt hoặc các vấn đề về hiệu suất, nhưng việc giữ phần cứng được cập nhật là điều không hề thừa thãi. Các nhà sản xuất thường xuyên phát hành các phiên bản firmware để cải thiện các chức năng bảo trì như TRIM, cân bằng độ mòn (wear leveling) và thu gom rác (garbage collection). Việc bỏ lỡ các bản cập nhật này đôi khi có thể gây ra vấn đề với chức năng tối ưu của bộ điều khiển SSD, dẫn đến ổ cứng phải làm việc quá sức và từ đó bị quá nhiệt. Kiểm tra firmware định kỳ có thể loại bỏ nguyên nhân gây quá nhiệt này mà không tốn nhiều công sức.
Giao diện phần mềm Samsung Magician hiển thị tùy chọn cập nhật firmware cho SSD Samsung
4. Không lắp SSD dưới khe cắm card đồ họa
SSD của bạn có thể bị “nướng chín”
Lắp đặt ổ SSD chính của bạn ngay bên dưới card đồ họa có thể là một nguồn gây quá nhiệt khác. Khi bạn lắp một chiếc card đồ họa “khủng” vào khe PCIe chính, nó có thể dễ dàng chặn khe M.2 bên dưới khỏi việc nhận đủ luồng khí. Đặc biệt dưới các tác vụ nặng, điều này có thể dẫn đến nhiệt độ SSD cao hơn mức cần thiết. Trừ khi bạn có quạt hút khí từ phía dưới case, ổ SSD trong khe dưới GPU có thể chạy nóng hơn liên tục so với thiết kế.
Luôn lắp đặt ổ SSD chính của bạn vào khe M.2 phía trên khe cắm card đồ họa, để nó nhận đủ không khí mát từ quạt hút phía trước hoặc bên hông. Bạn có thể dành các khe M.2 khác cho các ổ SSD phụ, những ổ không phải lúc nào cũng hoạt động dưới tải. Ví dụ, chúng có thể chứa bộ sưu tập đa phương tiện hoặc các bản sao lưu cũ – những thứ mà bạn không truy cập hàng ngày.
Hệ thống PC gaming với đèn RGB nổi bật và card đồ họa AMD chiếm nhiều không gian, có thể ảnh hưởng luồng khí đến SSD
5. Sử dụng tản nhiệt cho các SSD cao cấp
Điều bắt buộc cho ổ Gen5
Các ổ SSD PCIe 5.0 gần như luôn đi kèm với tản nhiệt hoặc có phiên bản đi kèm tản nhiệt. Điều này là do các ổ SSD hiệu suất cao này dễ bị quá nhiệt nhất khi hoạt động dưới các tác vụ chuyên sâu. Ngay cả khi bạn chưa sở hữu một ổ SSD Gen5, một số ổ SSD Gen4 cao cấp vẫn có thể chạy khá nóng nếu không có tản nhiệt. Do đó, tốt nhất bạn nên lắp một tản nhiệt nếu ổ SSD hoặc bo mạch chủ của bạn đi kèm.
Trong trường hợp bạn nhận thấy nhiệt độ cao trên SSD và không có tản nhiệt đi kèm có thể sử dụng, hãy mua một chiếc tản nhiệt rời. Nó sẽ giúp ổ SSD của bạn hoạt động mát mẻ bằng cách tản nhiệt thừa ra ngoài PC, từ đó nhiệt có thể được đẩy ra ngoài.
Giữ nhiệt độ thấp và hiệu suất cao
Việc tránh quá nhiệt có thể giúp ổ SSD của bạn có cơ hội tốt nhất để cung cấp hiệu suất mà nó có khả năng đạt được. Điều này đặc biệt đúng với các ổ SSD Gen5 siêu tốc có thể đạt tốc độ lên đến 14.000 MB/s hiện nay. Lắp đặt tản nhiệt, cải thiện thiết lập luồng không khí trong PC và giữ cho máy không bám bụi sẽ giúp ổ SSD (và các linh kiện khác) có không gian để “thở”. Ngay cả việc cập nhật firmware SSD cũng có thể góp phần vào việc này.
